Przemysł chemiczny jest dziś jedną z ważniejszych gałęzi krajowej gospodarki. I trudno sobie wyobrazić jego dalszy, dynamiczny rozwój bez odpowiedniego wsparcia nie tylko ze strony transportu, ale też logistyki czy specjalistycznych usług magazynowania. Szczególnie, że w cieniu koronawirusa spora część utartych schematów i rozwiązań, które dotychczas uznawane były za optymalne i opłacalne, przestała działać. A jeszcze inna jest w trakcie odrabiania swojej lekcji z pandemii. Na efekty tego, czy wdrożone innowacje i modyfikacje będą trwałe i wpłyną na organizację łańcuchów dostaw przyjdzie jeszcze poczekać. Ale niezależenie od tego, w przemyśle chemicznym od dłuższego czasu zachodzą zmiany napędzane przede wszystkim postępem technologicznym oraz cyfryzacją. I tak jak w efekcie domina, wywierają one ogromny wpływ zarówno na transport, jak i na logistykę magazynową. Eksperci podkreślają, że dla prawidłowego rozwoju całego sektora i branż, które mu towarzyszą, kluczowe będą nie tylko inwestycje w technologie i infrastrukturę, ale także to, żeby odpowiednim przemianom ulegał sposób w jaki patrzy się na wyposażenie pracowników w praktyczną wiedzę i odpowiednie kompetencje.
– Dziś firmy szukają doświadczonych i zaufanych partnerów. Takich, którzy będą w stanie sprostać ich wyzwaniom i będą umiały na wysokim poziomie obsłużyć przemyślane, całościowe łańcuchy dostaw. Znajomość przepisów dotyczących transportu oraz obsługi logistycznej towarów niebezpiecznych, praktyczne umiejętności ich stosowania, a ponadto szczególna dbałość na każdym etapie o bezpieczeństwo i środowisko to fundamenty, na których można budować przewagi biznesowe – podkreśla Sylwia Maliszewska, doradca ADR ds. bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych.
Dobre praktyki i pułapka wiedzy
Zagrożenia stwarzane przez towary niebezpieczne sprawiają, że ich przewóz wymaga szczególnej uwagi. Podobnie jest z magazynami i centrami logistycznymi, a dokładniej z ich infrastrukturą, pozwalającą na bezpieczny rozładunek oraz załadunek takich towarów, i w ogóle na wszystkie operacje, którym będą one poddawane. Zanim jednak transport i logistyka, najpierw wymagane są dokumenty i oznaczenia, określenie zasad transportu i logistyki, a także środków ochrony zgodnych z prawodawstwem krajowym i międzynarodowymi konwencjami. Sylwia Maliszewska podkreśla, że częstym problemem, z którym spotyka się w swojej pracy jest pułapka niewiedzy. Wpadają w nią nadawcy, którzy nie wiedzą czego mogą wymagać od magazynu i nie mają dostatecznego rozeznania w kwestii standardu i wyposażenia obiektu. Ale nie omijają jej też osoby, które będą zajmowały się towarami po stronie magazynów. Powinny one wiedzieć - jak zgodnie nie tylko z przepisami, ale i kodeksem dobrych praktyk - należy postępować z różnymi towarami ADR. Tę pułapkę można ominąć na różne sposoby. Pomagają dodatkowe szkolenia i podnoszenie kwalifikacji pracowników. Cenne jest inwestowanie w lepsze zarządzanie procesami i komunikację z „chemicznymi” klientami. Część firm musi zdecydować się także na zatrudnienie lub stałą współpracę z fachowcami. Doradcy ADR są istotnym elementem systemu bezpieczeństwa w przemyśle chemicznym, a ich głównym zadaniem jest śledzenie i dostosowanie wszelkich procedur do regulacji krajowych i międzynarodowych. – W naszej codziennej pracy dbamy o to, żeby wszystkie strony zaangażowane w obsługę transportu ADR i logistyki magazynowej towarów niebezpiecznych były na bieżąco z dotyczącymi ich aspektami prawnymi. Kluczowe jest, żeby każdy uczestnik procesu dokładnie wiedział, co należy do jego obowiązków i z jakimi zagrożeniami i konsekwencjami musi się liczyć jeśli nie będzie przestrzegać zasad. Dotyczy to zarówno nadawcy, jak i osób odpowiedzialnych za transport czy obsługę w magazynie – mówi Sylwia Maliszewska.
Posiadanie odpowiedniej wiedzy pozwala zadbać nie tylko o ciągłość i jakość łańcucha dostaw, ale także o bezpieczeństwo pracowników i o ochronę środowiska. A te coraz częściej wyciągane są na górę strategii biznesowych i CSR'owych firm prosperujących w branży chemicznej, a także operatorów logistycznych, deweloperów budujących magazyny czy agencji nieruchomości, którzy doradzają przy ich wynajmie albo nimi zarządzają.
Współpraca z doradcą ADR to współpraca, która się opłaca
Firmy z branży chemicznej należą do tej grupy firm, których sukces biznesowy w dużej mierze zależy od sprawnego transportu, logistyki i magazynowania. Dobra komunikacja pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu i dobrze sformatowana współpraca z profesjonalnymi doradcami ADR pozwalają w zgodzie z prawem wykonywać obowiązki nadawcy komuś innemu. Zdarzają się sytuacje, w których pomijany jest fakt, że uczestnikiem przewozu ADR jest nie tylko przewoźnik, ale także osoby pracujące w magazynie i zajmujące się pakowaniem, napełnianiem, załadunkiem i rozładunkiem. Od strony prawnej, będąc uczestnikiem przewozu należy wyznaczyć doradcę ADR. Za niespełnienie tego obowiązku ustawowego grozi karą w wysokości 5 tys. złotych. Doradczyni ds. bezpiecznego przewozu towarów niebezpiecznych zaznacza, że nieprzestrzeganie prawa i działania niezgodne z kodeksem dobrych praktyk mogą mieć wpływ nie tylko na bezpieczeństwo, ale grozi też karami finansowymi. Dotychczas to właśnie kary finansowe i ich wysokość były głównym problemem przewoźników. Zmiany w ustawie o transporcie drogowym z 2017 roku i ustawie o przewozie towarów niebezpiecznych z 2019 roku zaostrzyły reguły gry poprzez nadanie wagi niektórym naruszeniom. Poziom popełnionych przewinień (najpoważniejsze, bardzo poważne i poważne) i częstotliwość ich występowania determinują tzw. dobrą reputację. Już nie same kary finansowe, ale też utrata dobrej reputacji czekają na firmy nieprzestrzegające prawa i dobrych praktyk. Warto zaznaczyć, że dobra reputacja i wiarygodność to warunek prowadzenia firmy transportowej, a jej utrata może równać się konieczności zaprzestania świadczenia usług.
Magazynowanie - towary niebezpieczne
Jedną z najprężniej rozwijających się gałęzi gospodarki, która czerpie korzyści z coraz lepszej infrastruktury drogowej w Polsce, dobrze skomunikowanej z Europą jest branża budowlana i deweloperska. Koniunkturę wykorzystują w szczególności deweloperzy stawiający nowoczesne magazyny i centra logistyczne przystosowane do magazynowania towarów lub działalności produkcyjnej.
– W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej produktów lub surowców klasyfikowanych jako niebezpieczne. W przypadku typowych operacji dedykowanych w całości obsłudze takich towarów, zdecydowanie najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest szyta na miarę powierzchnia magazynowo – produkcyjna czyli zaprojektowana dokładnie pod specyficzne potrzeby. W nieruchomościach przemysłowych nazywamy takie projekty BTS ( „build to suit” z opcją długoterminowego wynajmu od inwestora) lub BTO („build to own” czyli wybudowana nieruchomość przez dewelopera z opcją odkupu).
Niezależnie czy jest to firma produkcyjna czy operator logistyczny niezwykle ważne jest dokładne zrozumienie specyficznych wymagań firm poszukujących magazynów do składowania towarów niebezpiecznych. Kluczowa jest rzetelna wiedza o składowanym towarze i jego specyficznych parametrach, która przekazywana jest przez dostawców w kartach charakterystyki. Poza tym niezbędne są precyzyjne informacje takie jak: łączna ilość towarów, ich waga, jednostka składowania czy rodzaj opakowania.
Wiedza uzyskana w ten sposób pozwala nam wyselekcjonować, zweryfikować i zaproponować odpowiednie rozwiązania spełniające nie tylko kryteria związane z planowanymi operacjami, ale przede wszystkim kryteria zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i obiektu. Dobra komunikacja, współpraca z Klientem, połączona z konsultacjami z praktykami czyli deweloperami przemysłowymi to klucz do wypracowania najlepszych rozwiązań.
Poza parametrami technicznymi i dostosowaniami tj.: podwyższona odporność ogniowa, klapy oddymiające, systemy tryskaczowe na każdym poziomie regałów stosuje się inne specyficzne rozwiązania odpowiednio zabezpieczające środowisko przed przeniknięciem towarów niebezpiecznych. Widziałem zrealizowane obiekty wyposażone w specjalne wanny zlokalizowane w części gdzie składowano towary niebezpieczne czy specjalnie izolowane studzienki ściekowe. W wypadku niekontrolowanego wycieku, substancje chemiczne czy zanieczyszczania będą mogły spływać do nich swobodnie czy być odprowadzane - komentuje Robert Pawłowski, dyrektor w Dziale Wynajmu Powierzchni Magazynowych i Logistycznych z agencji nieruchomości BNP Paribas Real Estate Poland.
Wniosek jest jeden, w przypadku towarów ADR zawsze jest istotne zaplanowanie bezpiecznego transportu, zapewnienie odpowiedniej nieruchomości i kompetentne prowadzenie operacji takich, jak na przykład kompletacja. Ekspert z BNP Paribas Real Estate dodaje, że część operatorów logistycznych i nie tylko, decyduje się na współpracę z doradcami w poszczególnych elementach procesu właśnie po to by zabezpieczyć odpowiednio interesy swoje i swoich Klientów..
– Sprawdzana jest nie tylko infrastruktura, ale także systemy zarządzania, praktyki i procedury, które wykorzystuje się w obrocie materiałami niebezpiecznymi i chemicznymi. To o tyle ważne, że pozwala na budowanie i rozwijanie biznesu poprzez wspólne działania w zakresie bezpieczeństwa i podnoszenia jakości procesów. Współpraca z ekspertami takimi jak Sylwia Maliszewska, które na co dzień profesjonalnie doradzają w obszarze towarów ADR, w przypadku tak wymagających projektów jest nieoceniona – mówi Robert Pawłowski.