W minionych dwunastu miesiącach nieruchomości handlowe starały się nadrabiać straty z pierwszego roku pandemii. Podsumowując 2021 rok na rynku nowoczesnych powierzchni handlowych, eksperci BNP Paribas Real Estate Poland wskazali na kilka kluczowych dla sektora zjawisk, w tym m.in.: szybki powrót odwiedzających do obiektów handlowych, umacnianie się pozycji parków handlowych, e-handel będący na ścieżce stabilnego wzrostu, a także coraz istotniejszą rolę zrównoważonego rozwoju i polityki ESG.
Na koniec roku w Polsce było ponad 15,4 mln m kw. powierzchni handlowej. Najwięcej w Warszawie (ponad 2,1 mln m kw.), w konurbacji katowickiej (1,5 mln m kw.) i w Trójmieście (965 tys. m kw.). Mimo obserwowanej już dojrzałości sektora handlowego oraz coraz większego nasycenia, w ostatnim kwartale roku rynkowi udało się urosnąć o 165 tys. m kw. powierzchni. Na liście największych nowo otwartych obiektów znalazły się: Galeria Andrychów (23 tys. m kw.), S1 Center Lipnik (15 tys. m kw.) i gigamarket należący do sieci Leroy Merlin, który otworzył się w Łodzi, w miejscu po byłym Tesco.
Autorzy raportu zaznaczają, że pandemia nie zastopowała całkowicie planów deweloperów, którzy aktualnie pracują przy budowie około 290 tys. m kw. powierzchni, i zapowiadają terminy oddania do użytku kolejnych obiektów do końca bieżącego roku. Największymi budowami są dziś: Karuzela Kołobrzeg (30 tys. m kw.), której otwarcie zaplanowano na IV kwartał roku, ale wcześniej klienci będą mogli zrobić zakupy w sklepie DIY Leroy Merlin, który jest częścią centrum handlowego, a także w markecie budowlanym Leroy Merlin (30 tys. m kw.) przy ul. Połczyńskiej w Warszawie. Sklep DIY, który powstanie w miejscu gdzie dotychczas działało Tesco, będzie 9 lokalizacją sieci w aglomeracji warszawskiej. Trzeci co do wielkości obiekt – Galeria Bawełnianka (23 tys. m kw.) – powstaje w Bełchatowie, a jego deweloperem jest firma GBB Invest.
– Dziś widać, że mniejsze, bardziej kompaktowe formaty handlowe bardzo dobrze radzą sobie z pandemią i co więcej, przed nimi obiecująca przyszłość. Co ważne, klienci przestali na nie patrzeć jak na ubogich krewnych centrów handlowych, a zobaczyli w nich dostępne i wygodne miejsca na szybkie zakupy. Nowe obiekty, szczególnie w mniejszych miastach, są centralnymi punktami, wokół których koncentruje się życie, wprowadzając też nowe marki na lokalne rynki, często znane z większych galerii handlowych – zaznacza Klaudia Okoń, Konsultantka w dziale Business Intelligence Hub&Consultancy, BNP Paribas Real Estate Poland.
Na koniec roku parki handlowe i wolnostojące obiekty miały w sumie 30 proc. udziału w rynku powierzchni handlowej, z czego 11 proc. przypadało na parki, a 19 na obiekty wolnostojące. Najwięcej, bo 68 proc., stanowiły tradycyjne centra handlowe.
Raport pokazuje, że pomimo konieczności dostosowania się do nowych realiów i mierzenia się z różnymi wyzwaniami, w tym stale rosnącym sektorem e-commerce, inwestorzy nie stracili z pola widzenia projektów handlowych. Rośnie zainteresowanie szczególnie obiektami takimi jak: centra „convenience”, supermarkety i obiekty wolnostojące. W sumie, w 2021 roku inwestorzy wydali na wszystkie obiekty handlowe nad Wisłą blisko 900 mln Euro, co oznacza wzrost wolumenu o 37 proc. r/r.
Re-modeling / Repozycjonowanie
Kolejnym aspektem, który przemawia za atrakcyjnością mniejszych formatów, takich jak centra typu „convenience”, jest zainteresowanie inwestorów starszymi formatami i chęć przekształcenia nieruchomości, które czasy świetności mają dawno za sobą, są natomiast doskonale zlokalizowane i wciąż przyciągają rzesze wiernych klientów. Jednym z przykładów takich działań jest nowo otwarte centrum „convenience” Mozaika (22 500 m kw.) w Krakowie. Inwestor 4 Friends Investment Group, wspierany przez ekspertów z BNP Paribas Real Estate Poland, stworzył nową markę wielofunkcyjnych centrów handlowych, które są kompleksowo zintegrowane z otoczeniem i przyciągają klientów odświeżonym wnętrzem oraz ofertą handlową.
- Mozaika odziedziczyła tę lokalizację po sieci handlowej Tesco, a wcześniej pierwszy hipermarket HIT dał podwaliny pod ten wspaniały przykład ilustrujący jak lokalizacja handlowa głęboko zakorzenia się w świadomości lokalnych społeczności, co wzmacnia jej potencjał – mówi Anna Pływacz, Zastępca Dyrektora Działu Najmu Powierzchni Handlowych w BNP Paribas Real Estate.
Kolejna Mozaika (również po dawnym Tesco) pojawi się wkrótce w Lublinie.
Rok dyskontów i e-commerce
W raporcie można przeczytać, że 2021 był kolejnym rokiem umacniania pozycji sieci dyskontowych, które były priorytetem na liście najemców w nowo powstających parkach handlowych i centrach „convenience”. O takie sklepy coraz chętniej zabiegają też właściciele większych obiektów i galerii handlowych, którzy jeszcze niedawno niechętnie patrzyli na ich obecność w swoich lokalizacjach. Eksperci BNP Paribas Real Estate Poland zwracają uwagę, że na szybkie tempo, w jakim rośnie rynek sklepów sieci budżetowych zakupów, wpływ będą miały: wzrosty cen i galopująca inflacja, duża dostępność sklepów oraz intensywne akcje promocyjne, które będą przyciągać nowych klientów. Ważnym czynnikiem będzie też poszerzanie oferty produktowej.
rugim istotnym trendem w 2021 roku był rozwój usług i rozwiązań budujących rynek e-commerce. Wzrosty ezakupów pociągnęły za sobą rozwój usług takich jak click&collect czy wysyp automatów paczkowych należących już nie tylko do InPostu, ale też do Orlenu, Allegro czy AliExpress. Wartym odnotowania zjawiskiem jest pojawienie się e-zakupów spożywczych z dowozem do domu w 15, a nawet w 10 minut, będących jedną z form ofensywy q-commerce.
Ekologia i ESG to nie moda
Zrównoważony rozwój, ekotrendy i raportowanie ESG będą tematami, którymi w 2022 roku będą żyły wszystkie sektory nieruchomości komercyjnych, w tym także sektor handlowy. Inwestorzy, deweloperzy, najemcy, ale także odwiedzający coraz częściej zwracają uwagę na różne działania wpisujące się w ekologizm i zrównoważony rozwój. Dotyczy to nie tylko wykorzystania materiałów budowlanych przyjaznych środowisku, implementację systemów oraz rozwiązań ograniczających zużycie energii i odzysk energii, ale także projektowania zielonych stref w budynkach i wokół obiektów, a często także pilotażowe inicjatywy związane z recyklingiem czy upcyklingiem rzeczy.
Przykładami ekologicznie odpowiedzialnych inicjatyw i projektów biznesowych są m.in.: pojawiające się w centrach handlowych sklepy second-hand nowego typu, wypożyczalnie mebli oraz akcje promujące dawanie drugiego życia obuwiu i innym częścią garderoby. Co istotne, stoją za nimi największe marki handlowe jak IKEA, CCC czy Decathlon.
